درباره آخرین تحولات انتخابات مصر با حجتالله جودکی کارشناس مسائل مصر گفتوگو کردهایم.
- ترکیب سیاسی نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری مصر چگونه است؟
نامزدهای اسلامگرا که در صدر آنها، دکتر سلیم العوا حقوقدان و اندیشمند برجسته مصری است که بهرغم شایسته بودن، متأسفانه شانس کمتری برای انتخابات دارد. حازم ابو اسماعیل نماینده سلفیهای تندرو حزب النور است که با مشکل تایید صلاحیت مواجه شده و به ایشان ابلاغ شده که مادرش تابعیت آمریکا داشته. او دیروز تهدید کرد که درصورت عدمتایید صلاحیت، برخورد تندی خواهد کرد.
ابوالفتوح که قبلا جزو اخوان المسلمین بود و به محض نامزدیاش برای انتخابات، از اخوان اخراج شد. خیرت الشاطر که از سوی حزب آزادی و عدالت اخوانالمسلمین کاندیدا شده و البته این احتمال وجود دارد که صلاحیتش رد شود و علت آن این است که گفته شده کسانی که سابقه کیفری داشتهاند، باید از زمان عفو یا آزادیشان 6سال گذشته باشد. وی و ایمن نور با این مشکل روبهرو شدهاند.
پنجمین اسلامگرا هم، صفوت حجازی است که از سوی جماعت اسلامی نامزد شده. جماعت اسلامی از گروههایی بود که در زمان مبارک، مثل اخوان به زندان افتادند و کار مسلحانه میکردند. البته بعدها از فعالیت مسلحانه دست کشیدند و حتی سادات را شهید اعلام کردند. عمرو موسی دبیرکل سابق اتحادیه عرب هم هست که او هم با به میان آمدن گروههای مختلف، شانس کمتری دارد. حمدین صباحی نماینده ناصریها، عمر سلیمان رئیس سرویس اطلاعات امنیت مصر در دوران مبارک و احمد شفیق آخرین نخستوزیر زمان مبارک هم جزو نامزدها هستند. اخوانیها محمد مرسی رهبر این گروه را هم نامزد کردهاند.
- چرا اخوانیها بهرغم اعلام قبلی در انتخابات ثبت نام کردند؟
دو دلیل در این زمینه اعلام کردهاند: یکی سیاسی کاری اخوان که بالاخره این جماعت یک جریان سیاسی است و طبیعتا سیاسی کاری یکی از ویژگیهای آن است. دوم وضع متغیر جامعه مصر است. در این جامعه طی چند ماه اخیر بهشدت اتفاقات ناگواری حاصل شده که شاخصهای خوبی نیستند. بیکاری و فقر به اوج خود رسیده و سرقت و ناامنی شدت گرفته بهطوری که تعدادی از افراد را برای باجگیری ربودهاند و اینها در مصر بیسابقه است.
نکته دیگر اینکه بعد از انقلاب مصر، یکباره تعداد زیادی روزنامه، مجله و حتی رادیو و تلویزیونهای خصوصی راهاندازی شده که منبع مالی آنها مشخص نیست و اینها در عین حالی که اطلاعاتی را به ملت منتقل میکنند، جدای از صحت و سقم این اطلاعات، در جریانات داخلی مصر تاثیر میگذارند که تا حدودی باعث شده نظام فکری مصریها خدشهدار شود؛ چون قدرت تحلیلشان با این همه دادههای جدید اطلاعاتی پایین میآید. این باعث شده تا اخوان در موضع خود تجدیدنظر کند.
- آیا معرفی عمر سلیمان بهعنوان نامزد انتخابات نوعی رویارویی ارتش با اخوان نیست؟
درباره اخوان، تحلیلهای مختلفی وجود دارد؛ تحلیلهایی که برخی خیلی خوشبینانه و برخی هم خیلی بدبینانه است. تحلیل بدبینانه آن این است که اخوانیها با ارتش یک موضع دارد. طبعا ارتش از عمر سلیمان یا احمد شفیق حمایت میکند و وی بسیار به ارتش نزدیک است و سال گذشته هم در خفا زندگی کرد و ارتباطاتش مشخص نشد و احتمال قوی هم به مشاوره دادن به ارتش مشغول بوده است.
در نتیجه ارتشیها دوست دارند کسانی سر کار بیایند که بقای آنها را تضمین کند. مردم دوست دارند کسی بر سر کار بیاید که وضعشان را بهبود بخشد. اخوانیها هم ترجیح میدهند رئیسجمهور از خودشان باشد. تا چند روز آینده نمیتوان پیشبینی روشنی کرد.